Chlamydioza

Zakażenia chlamydiami są bardzo powszechne, ale często lekceważone, pomimo że są przyczyną poważnych komplikacji zdrowotnych. Występują trzy rodzaje chlamydii; Chlamydia trachomatis, Chlamydia pneumoniae i Chlamydia psittaci (przenoszona przez m.in. ptaki).

Chlamydie są to gram-ujemne bakterie wewnątrzkomórkowe, co oznacza, że po wtargnięciu do organizmu człowieka przenikają do wnętrza komórek i tam się rozmnażają, a następnie rozprzestrzeniają się wraz z krwią. Najbardziej rozpowszechniona jest Chlamydia trachomatis, która przenosi się drogą płciową oraz poprzez ukąszenia (kleszczy i nie tylko). Kolejna to Chlamydia pneumoniae, która szerzy się drogą kropelkową oraz przez ukąszenia. Trzecią – Chlamydia psittaci (papuzica zakaźna).

Chlamydia pneumoniae

Chlamydia pneumoniae przenosi się drogą kropelkową, ale jest także koinfekcją boreliozy, czyli tzw chorobą odkleszczową, ale jej postać różni się antygenowo od innych rodzajów tej bakterii. Objawem zakażenia może być zapalenie krtani, oskrzeli, zatok przynosowych czy zapalenie płuc. Następstwem zakażenia jest uszkodzenie nabłonka rzęskowego w oskrzelach, a czasem alergiczne przestrojenie organizmu, które sprzyja dychawicy oskrzelowej, przewlekłym katarom, przewlekłym zapaleniom gardła czy też przewlekłym zapaleniom zatok. Innym objawem zakażenia mogą być bóle stawów oraz zapalenia stawów.

Ostatnie doniesienia naukowe dowodzą, że Chlamydia pneumoniae i Helicobacter pylori to bakterie podejrzewane o wpływ na rozwój choroby wieńcowej, czyli inaczej mówiąc, choroby niedokrwiennej serca, a  także nowotworów.

Rozpowszechnienie bakterii jest znaczne. Chorują z jej powodu głównie ludzie młodzi i w starszym wieku. U tych drugich zwykle rozwija się ciężkie zapalenie płuc, które może być groźne dla życia.

 

Chlamydia trachomatis

Chlamydia trachomatis stanowi największy problem medyczny, a to dlatego, że rozmaite jej szczepy (serotypy, wykryto ich dotychczas 20) mogą być przyczyną wielu schorzeń. Przenosi się drogą płciową, ale także podczas porodu z matki na dziecko oraz od ukąszeń, jako koinfekcja boreliozy.

Na zakażenie bakterią częściej narażeni są młodzi ludzie, rozpoczynający współżycie bez właściwego zabezpieczenia (prezerwatywy), osoby podejmujące ryzykowne zachowania seksualne, mające wielu partnerów. Jednak obecnie można uznać, że zakażone są osoby w każdym wieku.

Infekcja często jest pozornie bezobjawowa, ale na początku zakażenia może występować pieczenie w trakcie oddawania moczu. W wielu przypadkach pewne objawy kliniczne wywołane chlamydią trachomatis przypominają wówczas zakażenie dwoinką rzeżączki.

Różne typy bakterii są przyczyną różnych schorzeń. Jedne wywołują jaglicę, chorobę oczu, która w Polsce już nie występuje, inne – zapalenie cewki moczowej, zapalenie najądrzy, gruczołu krokowego u mężczyzn.

U zakażonych pań bakteria ta jest przyczyną nadżerki szyjki macicy (50% przypadków) i cyst. Prowadzi też do zapalenia gruczołu Bartholina, zapalenia jajowodów, wtórnej bezpłodności i zapalenia okołowątrobowego.

U zakażonych noworodków rozwija się czasem zapalenie gałki ocznej, spojówek lub zapalenie płuc. Innymi powikłaniami infekcji są zapalenia stawów, gardła, a nawet reaktywne zapalenie stawów.

Bezpośrednio po zakażeniu nie odczuwa się żadnych dolegliwości. Dopiero po 7-14 dniach u kobiet pojawia się obfita wydzielina z pochwy, ból przy oddawaniu moczu, krwawienie po współżyciu.

Zaniedbanie zakażenia chlamydią może prowadzić nawet do zmian nowotworowych w narządzie rodnym.

Zakażeni mężczyźni odczuwają pieczenie przy oddawaniu moczu. Z czasem jednak te dolegliwości zmniejszają się, a wyłaniają się inne, np. pobolewanie w stawach, które nierzadko jest mylone z reumatoidalnym zapaleniem stawów (niekiedy także leczone według błędnego rozpoznania). Ale bywa i tak, że o pierwszych mało oczywistych objawach nic złego nie dzieje się w organizmie, a to dlatego, że bakteria przez wiele lat może pozostawać w stanie uśpienia. Kiedy w końcu bakteria przebudzi się, występują dolegliwości typowe dla innych schorzeń. Najczęściej dotyczą one układu moczowo-płciowego. Mogą pojawiać się bóle w miednicy, ból podczas stosunku, ropne upławy, przypominające zakażenie rzeżączkowe zapalenia gruczołu Bartholina, zapalenia endometrium.

Zakażenie chlamydią często jest diagnozowane u kobiet mających trudności z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem. Zmiany, jakie w śluzówce narządów rodnych wywołuje bakteria, mogą być przyczyną niedrożności jajowodów, zrostów, niepłodności czy ciąży pozamacicznej. Zakażenia endometrium mogą być przeszkodą w prawidłowej implantacji zapłodnionej komórki jajowej, co prowadzi do samoistnych poronień. Przy zakażeniu tą bakterią niewielkie są szanse na zapłodnienie pozaustrojowe. Ryzyko przeniesienia zakażenia z matki na dziecko podczas porodu siłami natury sięga prawie 80%. Może się to dla dziecka zakończyć zapaleniem gałki ocznej, spojówek albo zapaleniem płuc.

Dzieci matek zakażonych Chlamydia trachomatis rodzą się mniejsze i lżejsze. Obserwuje się czasem rodzinne występowanie tej infekcji u dwóch, trzech osób.

Leczenie zakażenia chlamydiami nie jest proste, ponieważ bakteria ta jest oporna na antybiotyki. Część zakażeń chlamydiowych można uznać za nieuleczalne, a jedynie za zaleczalne, gdyż są to bakterie wewnątrzkomórkowe, gdzie działanie antybiotyków  jest ograniczone. Bakterie te mogą w uśpieniu przetrwać leczenie we wnętrzach komórek, aby się reaktywować w dogodnym momencie (spadek odporności lub inna choroba). Trzeba się zawsze liczyć z możliwością nawrotów choroby, nawet po pozornie skutecznej terapii. Na szczęście nie jest tak u każdej zakażonej osoby, gdyż u części chorych udaje się usunąć zakażenie chlamydiami.